ウィルレム・テン・ライネ

ウィルレム・テン・ライネ[1](Willem ten Rhijne、1649年1月2日 (?) - 1700年6月1日)は、オランダ医師植物学者薬学者である。1674年、将軍徳川家綱の病気治療のため日本に招かれ、2年間滞日した。ヨーロッパに日本の植物や鍼灸について紹介した。

ウィルレム・テン・ライネ

デーフェンテルに生まれた。ライデン大学で医学をフランシスクス・シルヴィウスに学び博士号を取得した。江戸幕府が将軍家綱の病気治療に名医の派遣を求め、オランダ東インド会社に雇われた。オランダのテッセル島を1663年6月に出発し、ケープ植民地で2週間滞在し、植物研究などを行った。この研究結果とコイコイ人に関して、1686年に発表した。

1674年夏に来日し、2年間滞在した。日本側の評価を得られなかったが、本木庄太夫の『阿蘭陀経絡筋脈臓腑図解』の翻訳を援助した[2]。日本を離れた後は主にオランダ領インドネシアで働いた。1683年に鍼述についてヨーロッパに紹介し、「acupunctura」という訳語を考案した。ハンセン病に関する研究も高く評価された。

著作 編集

  • Disputatio medica de dolore intestinorum a flatu […] publicae medicorum disquisitioni subjicit Wilhelmus ten Rhyne […] Præs. F. de le Boe Sylvio. Lugduni Batavorum: apud viduam & haeredes Joannis Elsevirii, 1668.
  • Exercitatio physiologica in celebrem Hippocratis textum de vet. med. Quam […] sub praesidio […] Francisci de le Boe Sylvii […] publico medicorum examini submittit Wilhelmus ten Rhyne […] ad diem [ ] Iunii, loco horisque solitis, ante mer. Lugduni Batavorum: apud viduam & haeredes Johannis Elsevirii, 1669.
  • Meditationes in magni Hippocratis textum XXIV de veteri medicina quibus traduntur brevis pneumatologia, succincta phytologia, intercalaris chymología &c.; cum additamento & variis hinc inde laciniis de salvium &c. Lugduni Batavorum: apud Johannem à Schuylenburgh, 1672.
  • Wilhelmi ten Rhyne Medici, Botanici & Chymici quondam Magni Imperatoris Japonicæ, nunc verò Medicinæ & Anatomiæ Professoris in Batavia Emporio Indiæ Orientalis celeberrimo Excerpta ex observationibus suis Japonicis Physicis &c. de Fructice Thee. Cui accedit Fasciculus Rariorum Plantarum ab eodem D.D. ten Rhyne In Promontorio Bonæ Speï et Saldanhâ Sinu Anno MDCLXXIII. collectarum, atque demum ex Indiâ Anno MDCLXXVII. in Europam ad Jacobus Breynium, Gedanensem transmissarum. In: Jacobi Breynii Gedanensis Icones Exoticarum aliarumque Minus Cognitarum Plantarum in Centuria Prima descriptarum Plantae Exoticae. Gedani: Rhetius, 1678 (S. [VII] – XXV)
  • Wilhelmi ten Rhyne M.D. &c. Transisalano-Daventriensis Dissertatio de Arthritide: Mantissa Schematica: De Acupunctura: Et Orationes Tres. I. De Chymiae ac Botaniae antiquitate & dignitage: II. De Psysiognomia: III. De Monstris. Singula ipsius Authoris notis illustrata. Londini: imp. R. Chiswell ad insigne Rosae Corona, 1683.
  • Schediasma de promontorio bonae spei eiusque tractus incolis Hottentottis Wilhelmi ten Rhyne Schediasma de promontorio bonae spei eiusque ejusqve tractus incolis Hottentottis accurante, brevesque notas addente Henr. Screta S. a Zavorziz. Scafusii: Meister, 1686 (2. Druck 1716; englische Ausgabe: An Account of the Cape of Good Hope and the Hottentotes, the Natives of that Country. 1704)
  • Verhandelinge van de Asiatise Melaatsheid, Na een naaukeuriger ondersoek, ten dienste van het gemeen, Opgesteld door Wilhem ten Rhyne, M.D. Op Batavia. t'Amsterdam: By Abraham van Someren, 1687.

参考資料 編集

  •  魯桂珍, J.ニーダム 著 · 橋本敬造, 宮下三郎 訳『中国のランセット―針灸の歴史と理論』創元社, 1989年. ISBN 978-4422400075
  • J. Z. Bowers und R. W. Carrubba: The western world's first detailed treatise on acupuncture: Willem Ten Rhijne's De acupunctura. Journal of the history of medecine and allied sciences. Vol. XXIX 1974, No 4, pp. 371–399.
  • Harold J. Cook: Matters of Exchange. Commerce, Medicine, and Science in the Dutch Golden Age. Yale University Press, New Haven CT u. a. 2007, ISBN 978-0-300-14321-8.
  • J. M. R. van Dorsson: Willem ten Rhijne. In: Geneeskundig Tijdschrift Voor Nederlandsch-Indie. Nr. 51, 1911, ISSN 0367-5394, pp. 134–228.
  • Seiichi Iwao: A Dutch Doctor in Old Japan. In: Japan Quarterly. Vol. 8, No. 2, 1961, ISSN 0021-4590, pp. 170–178.
  • Hermann Buschof – Erste Abhandlung über die Moxibustion in Europa. Neu herausgegeben und kommentiert von Wolfgang Michel. Haug: Heidelberg 1993.
  • Wolfgang Michel, Elke Werger-Klein: Drop by Drop. The Introduction of Western Distillation Techniques into Seventeenth-Century Japan. In: 日本医史学雑誌. 第50巻第4号、pp. 463–492.
  • I. Schapera (Hrsg.): The early Cape Hottentots. Described in the writings of Olfert Dapper (1668), Willem ten Rhyne (1686) and Johannes Gulielmus de Grevenbrock (1695). The Van Riebeeck Society, Cape Town 1933, (Van Riebeeck Society Publications 14), (Reprint: Negro Universities Press, Westport CT 1970, ISBN 0-8371-3787-X).

注釈 編集

  1. ^ 「ヴィレム・テン・レイネ」ともあり
  2. ^ 『くすりの歴史』 岡崎寛蔵(著)講談社(1976年)