モリス・ローゼンフェルド

モリス・ローゼンフェルドמאָריס ראָזענפֿעלד, Morris Rosenfeld, 本名 モイシェ・ヤンケフ・アルテル Moshe Jacob Alter, 1862年12月18日 - 1923年6月22日 ニューヨーク)とはポーランド出身のイディッシュ語詩人で、プロレタリア作家である。

モリス・ローゼンフェルド

ロシアポーランドスヴァウキ県のボクシャ Boksha (Bakshe) に生まれる。

ボクシャ、スヴァウキ、ワルシャワで学ぶ。ニューヨーク・ロンドンで仕立て屋、アムステルダムでダイヤモンド・カッターとして働き、1886年ニューヨークに移住。その年から幾つかのユダヤ系新聞の編集スタッフをつとめる。1905年現在は「ニュー・ヨルカー・モルゲンブラット New Yorker Morgenblatt」の編集者である。1904年から週刊誌「アシュモダイ Der Ashmedai」を出版し、また季刊イディッシュ語文芸誌「Jewish Annals」の出版・編集にも関わった。 1900年ロンドンにおける第4回シオニスト会議の代表委員の1人であり、また1898年にハーバード大学、1900年にシカゴ大学、1902年にウェレズリー・カレッジ Wellesley college とラドクリフ・カレッジにおいてイディッシュ語公開朗読会を開催した。

作品 編集

  • 詩集 "Di gloke" (Die Glocke 「鐘」), 1888年
    • poems of a revolutionary character; later the author bought and destroyed all obtainable copies of this book.
  • 詩集 "Di blumenkette" (Die Blumenkette 「花の首飾り」), 1890年
  • "dos Lider-bukh", Gedichtsammlung, 1897年
    • 英語訳:Songs from the Ghetto. Translated by Leo Wiener. New York, 1898/Boston, 1899
      (この場合のゲットーとはユダヤ教徒居住区 Pale of Settlementシュテットルのことで、ロシア帝国が差別政策を課したため。ドイツやイタリアにおける元の意味でのゲットーは1789年1848年の革命で破壊された)
    • ドイツ語訳: Lieder des Ghetto, Übertragen von Berthold Feiwel(Feivel). Calvary, Berlin, 1902
    • 英語訳:by E. A. Fishin, Milwaukee, Wis., 1899
    • ルーマニア語訳:by M. Rusu, Jassy, 1899
    • ハンガリー語訳:by A. Kiss, Budapest
    • ポーランド語訳:by J. Feldman, Vienna, 1903
    • チェコ語訳:by J. Dchlicky, Prague
  • 詩集 "Gesammelte Lieder," in New York in 1904年.
  • "Shriftn", ausgewählte Werke in 6 Bänden, New York, 1908年-1910年
  • "Geveylte shriftn", New York, 1912年
  • "Dos bukh fun libe", 1914年

小さな燭台よ אָ איר קלײנע ליכטעלעך 編集

ハヌッキーヤーのことを歌ったもの。
作曲
  1. Di Chanike licht, Cantor Zavel Zilberts (1881-1949)
  2. Lichtetech, Leo Low (1878 - 1960)
  3. ,אָ, איר קלײנע ליכטעלעך
    ,איר דערצײלט געשיכטעלעך
    .מַעֲשֶׂהלעך און צאָל
    איר דערצײלט פון בלוטיקײַט
    בְּרִיָּהשאַפט פון מוטיקײַט
    .װונדער פון אַמאָל

  4. װען איך זײ אײַך שמינקלענדיק
    ...קומט אַ חָלוֹם פֿינקלענדיק
翻字
  1. O, ir kleyne likhtelekh, ir dertseylt geshikhtelekh
    mayselekh on tsol
    Ir dertseylt fun bluti(k)kayt
    Beryeshaft fun muti(k)kayt
    Vunder fun a mol.
  2. Ven ikh zey aykh shminklendik
    Kumt a kholem finklendik
    Ret on alter troym
    Id, du host gekrigt a mol
    Id, du host gezigt a mol
    Hot dos gloybt zikh koym
  3. S'iz bay dir a tolp geven
    Bist a mol a folk geven
    Ost a mol regirt
    Ost a mol a landreat
    Ost a mol a hant gehat
    Okh, vet ir dos rirt.
  4. O, ir kleyne likhtelekh
    A ire geshikhtelekh vekn oyf mayn payn
    Tif in hartz bavekte zikh
    Un mit trern frekte zikh
    Vos vet itster zayn
ドイツ語風の翻字
  1. Oh, ihr kleinen Lichter, ihr erzält Geschichten
    Märchen ohne Zahl
    Ihr erzählt von Blutvergießen
    Bereitschaft von Tapferkeit
    Wunder von früher einmal.
  2. Wenn ich seh' euch zwinkern
    Kommt ein funkelnder Traum
    Red' du alter Traum
    Jude, du hast gekämpft einmal
    Jude, du hast gesiegt einmal
    Gott das kaum zu glauben
  3. Es ist bei dir ein Tolp gewesen
    Bist einmal a Volk gewesen
    Hast einmal regiert
    Hast einmal ein Land reat
    Hast einmal ein Hand gehat
    Och, wi(r)d ihr das rührt.
  4. Oh, ihr kleinen Lichter
    An ihre Geschichten wecken auf meine Pein
    Tief in Herz bewegte mich
    Un' mit Tränen frägte mich
    Was wird jetzt sein?
翻訳
  1. 小さな燭台よ、あなたは物語を聞かせてくれる
    数え切れないほどの物語を
    流血の事件、勲功や心に力のある出来事
    不思議な過去を
  2. あなたが揺らめくのを見ると
    幻が浮かんでくる
    古い幻想が語る:
    「ユダヤ人よ、あなたは闘った
    ユダヤ人よ、あなたは勝利をもたらした
    主よ、今では信じがたい
  3. かつてはあなたに国があり
    民があった
    あなたは統治し
    あなたは国があり
    あなたは力があった
    今では何と痛ましいことか」
  4. 小さな燭台よ、あなたの物語は私の苦しみを思い起こさせ、心の深くを動かす
    涙と共に問いかける
    「何がなされるべきか」
外部リンク:
O, Ir Kleyne Likhtelekh - zemerl.com, [1]セオドア・ビケル訳), (イディッシュ語), [2]
写真集
ディスコグラフィー
Naxos "A Hanukka Celebration", Milken Archive

文献案内 編集

  • Poet of the ghetto. Morris Rosenfeld. Hrsg. von Edgar J. Goldenthal. Ktav, Hoboken NJ 1998, ISBN 0-88125-600-5 (enthält eine Auswahl der Werke)
  • Tzum hundertstn Geboirntog fun Morris Rosenfeld. Zamlung. Hrsg. von Nachman Meisel. YKUF, New York, 1962 (enthält eine Auswahl der Werke)
  • Bibliography of Jewish Encyclopedia: American Jewish Year Book, 1904-5
    執筆者:Cyrus Adler, Frederick T. Haneman

関連項目 編集

外部リンク 編集